Welcome to My Blog

Kiedy kredyt walutowy przestaje się opłacać? Czy kredyt walutowy może być opłacalny? Jak wyznaczyć granicę opłacalności kredytu walutowego? Przy jakim kursie walutowym kredyt w walucie obcej stanie się nieopłacalny? Na co zwrócić uwagę decydując się na kredyt walutowy? Zaciągając kredyt, niezależnie od tego czy jest to kredyt dla firmy czy też kredyt dla osoby fizycznej, jeżeli nie mamy odpowiedniej wiedzy o rynku walutowym, najbezpieczniej trzymać się zasady, że kredyt należy brać w tej walucie, w której się zarabia. W przypadku kredytów średnio- i długoterminowych mamy co najmniej jedną wartość zmienną, która wpływa na wysokość raty kredytu, jest nią stopa procentowa. Jeżeli zdecydujemy się na kredyt w walucie obcej wtedy pojawi się jeszcze druga zmienna, która wpływa na wysokość raty kredytu, a mianowicie kurs walutowy. Ryzyko kursu walutowego można jednak całkowicie wyeliminować, jeżeli w okresie spłaty kredytu będziemy otrzymywać przychody w walucie obcej (walucie kredytu), o równowartości co najmniej spłacanych rat kredytu. Jeżeli takich przychodów nie otrzymujemy, wówczas zaciągniecie kredytu walutowego może być ekonomicznie uzasadnione jedynie wtedy, gdy raty kredytu walutowego będą niższe niż raty takiego samego kredytu w PLN. Warto jednak pamiętać, że w tej sytuacji przejmujemy ryzyko kursu walutowego. Wprawdzie przed zmianami kursu walutowego można się zabezpieczyć stosując transakcje hedgingowe z wykorzystaniem instrumentów pochodnych, ale w niniejszym wpisie zostało to całkowicie pominięte, ponieważ stosowanie takich rozwiązań wymaga sporej wiedzy z zakresu inżynierii finansowej. Zatem zaciągając kredyt walutowy musimy się liczyć z tym, że w razie wzrostu kursu waluty, wzrośnie też wartość spłacanych rat w przeliczeniu na PLN, a ryzyko niekorzystnej zmiany kursu walutowego będzie rosło wraz z wydłużaniem okresu kredytowania. Im dłuższy okres kredytowania, tym większe prawdopodobieństwo wzrostu kursu walutowego do poziomu, przy którym dalsze utrzymywanie kredytu w walucie obcej przestanie być opłacalne. W jaki sposób zatem wyznaczyć granicę opłacalności kredytu walutowego? Taką granicą opłacalności może być na przykład zrównanie wysokości raty kredytu w walucie obcej z ratą identycznego kredytu, który byłby spłacany w PLN. Jeżeli w wyniku wzrostu kursu walutowego rata kredytu w walucie obcej wzrośnie powyżej raty identycznego kredytu w PLN, dalsze utrzymywanie kredytu walutowego może stać się nieuzasadnione. W dalszej części niniejszego wpisu przedstawimy obliczenia matematyczne, które pomogą wyznaczyć kurs walutowy, przy którym przy danych parametrach kredytu rata kredytu walutowego zrówna się z identycznym kredytem spłacanym w PLN. Ponieważ inaczej oblicza się wysokość rat kredytu spłacanego w ratach malejących, a inaczej kredytu spłacanego w równych ratach, dlatego osobno przedstawiamy obliczenia dla każdego z wymienionych sposobów spłaty kredytu. Kredyt spłacany w ratach malejących Zgodnie z przyjętymi założeniami, utrzymywanie kredytu w walucie obcej będzie opłacalne do momentu kiedy rata kredytu walutowego, będzie niższa lub równa racie identycznego kredytu, który byłby spłacany w PLN, tj.:

      A_w ≤ A_pln

Żeby wyznaczyć granicę opłacalności kredytu walutowego trzeba zatem porównać ratę kredytu walutowego z ratą identycznego kredytu spłacanego w PLN, a następnie z równania wyznaczyć poziom kursu walutowego, przy którym raty obu kredytów będą równe. Dla kredytu w PLN spłacanego w ratach malejących, wysokość kolejnych rat można obliczyć w następujący sposób: Natomiast dla identycznego kredytu w walucie obcej, wysokość kolejnych rat można wyznaczyć podstawiając odpowiednie wartości do następującej formuły:

gdzie:

X – wartość zaciągniętego kredytu w PLN

N – ilość rat, na które kredyt zostanie/został rozłożony, np. dla kredytu dwuletniego spłacanego co miesiąc N=24

n – ilość dotychczas spłaconych rat; jeżeli obliczamy wysokość pierwszej raty wówczas n=0, ponieważ dotychczas żadna rata nie została jeszcze spłacona, natomiast jeżeli obliczamy wysokość trzeciej raty, wtedy n=2, ponieważ w momencie obliczania trzeciej raty dwie raty już zostały spłacone

r_pln – roczna stopa procentowa właściwa dla kredytu w PLN dostosowana do okresu spłat kredytu; jeżeli kredyt jest spłacany co miesiąc wówczas roczną stopę procentową przed podstawieniem do wzoru należy podzielić przez 12, jeżeli natomiast kredyt byłby spłacany w ratach kwartalnych wówczas roczną stopę procentową należy podzielić przez 4, ponieważ w ciągu roku zapłacimy 4 raty

r_w – roczna stopa procentowa właściwa dla kredytu walutowego dostosowana do okresu spłat kredytu (analogicznie jak w w przypadku r_pln)

W₀ – kurs waluty obcej w dniu zaciągnięcia kredytu, kurs po którym zaciągnięty kredyt jest przeliczony na walutę obcą

W_n+1 – bieżący kurs walutowy, w dalszych wzorach W_n+1 będzie też kursem walutowym przy którym rata kredytu walutowego w przeliczeniu na PLN zrównuje się z analogicznym kredytem w PLN

Jeżeli z obu wzorów stworzymy równanie, w którym po jednej stronie równania podstawimy wzór na obliczenie rat kredytu w PLN, a po drugiej stronie wzór na obliczenie raty kredytu walutowego, a następnie odpowiednio przekształcimy takie równanie, wówczas otrzymamy następującą formułę, która przy określonych parametrach kredytu w PLN oraz kredytu walutowego pozwoli obliczyć wartość kursu walutowego przy którym rata kredytu walutowego spłacanego w ratach malejących zrówna się z ratą identycznego kredytu, który byłby zaciągnięty w PLN: Jeżeli planujemy dopiero zaciągnięcie kredytu walutowego, wówczas analiza może się sprowadzać do obliczenia według powyższej formuły, kursu walutowego W_n+1, a następnie oszacowania prawdopodobieństwa wzrostu kursu rynkowego waluty powyżej wyznaczonej wartości W_n+1. Jeżeli w okresie kredytowania jest duże prawdopodobieństwo wzrostu kursu rynkowego waluty powyżej wyliczonej wartości W_n+1, wtedy zaciągnięcie kredytu w walucie obcej będzie obarczone dużym ryzykiem, że spłacane raty kredytu walutowego będą faktycznie wyższe niż raty identycznego kredytu zaciągniętego w PLN. W przypadku kredytu spłacanego w ratach malejących, ocenę utrudnia fakt, że dla każdej kolejnej raty, kurs W_n+1 wyznaczony z powyższego wzoru, będzie coraz niższy, a dla ostatniej raty będzie on zbliżony do kursu W₀ przy którym kredyt walutowy zostałby zaciągnięty. Jeżeli kredyt walutowy już zaciągnęliśmy, wówczas analiza może się sprowadzać do obliczenia, według powyższej formuły, kursu walutowego W_n+1, a następnie porównania obliczonego kursu z aktualnym kursem rynkowym waluty. Jeżeli aktualny kurs rynkowy jest niższy niż wyliczona wartość W_n+1 wówczas dalsze utrzymywanie kredytu walutowego może być uzasadnione. Natomiast jeżeli aktualny kurs rynkowy byłby wyższy niż wartość W_n+1, wtedy po analizie sytuacji na rynku walutowym należałoby rozważyć przewalutowanie kredytu na PLN. Jednak w takiej sytuacji potrzebne będą dodatkowe obliczenia, ponieważ przewalutowanie po kursie wyższym niż kurs walutowy, po którym kredyt został zaciągnięty będzie wiązało się z nieco większym wzrostem raty kredytu wynikającym ze wzrostu kwoty pozostającej do spłaty w porównaniu z identycznym kredytem złotówkowym. Kredyt spłacany w równych ratach Analogicznych obliczeń jak przy kredycie spłacanym w ratach malejących, można dokonać dla kredytu spłacanego w równych ratach. Przy czym sposób obliczania rat kredytu będzie nieco inny niż poprzednio. Przy obliczaniu rat kredytu spłacanego w równych ratach przyjmuje się założenie, że przyszła wartość zaciągniętego kredytu na dzień spłaty ostatniej raty oraz suma przyszłych wartości poszczególnych rat liczonych na dzień spłaty ostatniej raty muszą być sobie równe, co można zapisać w następujący sposób: Ponieważ prawa strona równania jest ciągiem geometrycznym, powyższe równanie można zapisać w prostszy sposób: gdzie: A – wartość raty kredytu spłacanego w równych ratach r – roczna stopa procentowa dostosowana do okresu spłat kredytu Pozostałe oznaczenia jak we wcześniejszych wzorach Po przekształceniu powyższej formuły otrzymujemy następujący wzór na obliczenie raty kredytu spłacanego w PLN w równych ratach: Dla identycznego kredytu spłacanego w równych ratach, ale w walucie obcej, wysokość rat można wyznaczyć podstawiając odpowiednie wartości do następującego wzoru:

gdzie:

X – wartość zaciągniętego kredytu w PLN

N – ilość rat, na które kredyt zostanie/został rozłożony, np. dla kredytu dwuletniego spłacanego co miesiąc N=24

n – ilość dotychczas spłaconych rat; jeżeli obliczamy wysokość pierwszej raty wówczas n=0, ponieważ dotychczas żadna rata nie została jeszcze spłacona, natomiast jeżeli obliczamy wysokość trzeciej raty, wtedy n=2, ponieważ w momencie obliczania trzeciej raty dwie raty już zostały spłacone

r_pln – roczna stopa procentowa właściwa dla kredytu w PLN dostosowana do okresu spłat kredytu; jeżeli kredyt jest spłacany co miesiąc wówczas roczną stopę procentową przed podstawieniem do wzoru należy podzielić przez 12, jeżeli natomiast kredyt byłby spłacany w ratach kwartalnych wówczas roczną stopę procentową należy podzielić przez 4, ponieważ w ciągu roku zapłacimy 4 raty

r_w – roczna stopa procentowa właściwa dla kredytu walutowego dostosowana do okresu spłat kredytu (analogicznie jak w w przypadku r_pln)

W₀ – kurs waluty obcej w dniu zaciągnięcia kredytu, kurs po którym zaciągnięty kredyt jest przeliczony na walutę obcą

W_n+1 – bieżący kurs walutowy, w kolejnym wzorze W_n+1 będzie też kursem walutowym przy którym rata kredytu walutowego w przeliczeniu na PLN zrównuje się z analogicznym kredytem w PLN

Jeżeli podobnie jak wcześniej z obu wzorów stworzymy równanie, w którym po jednej stronie równania podstawimy wzór na obliczenie rat kredytu w PLN, a po drugiej wzór na obliczenie raty kredytu walutowego, a następnie odpowiednio przekształcimy takie równanie, wówczas otrzymamy następującą formułę, która przy określonych parametrach kredytu w PLN oraz kredytu walutowego pozwoli obliczyć wartość kursu walutowego przy którym rata kredytu walutowego spłacanego w równych ratach zrówna się z ratą identycznego kredytu, który byłby zaciągnięty w PLN: Podobnie jak przy kredycie spłacanym w ratach malejących, jeżeli planujemy dopiero zaciągnięcie kredytu walutowego spłacanego w równych ratach, wówczas analiza może się sprowadzać do obliczenia według powyższej formuły, kursu walutowego W_n+1, a następnie oszacowania prawdopodobieństwa wzrostu kursu rynkowego waluty powyżej wyznaczonej wartości W_n+1. Jeżeli w okresie kredytowania jest duże prawdopodobieństwo wzrostu kursu rynkowego waluty powyżej wyliczonej wartości W_n+1, wtedy zaciągnięcie kredytu w walucie obcej będzie obarczone dużym ryzykiem, że spłacane raty kredytu walutowego będą faktycznie wyższe niż raty identycznego kredytu zaciągniętego w PLN. Im większa liczba rat spłaty kredytu tym wyższy będzie kurs graniczny W_n+1 wyliczony z powyższego wzoru. Można byłoby wyciągnąć z tego wniosek, że im dłuższy okres kredytowania (większa liczba rat) tym mniejsze ryzyko, że raty kredytu walutowego w okresie spłaty kredytu będą wyższe niż raty identycznego kredytu spłacanego w PLN, ale jednocześnie trzeba pamiętać, że wraz z wydłużaniem okresu kredytowania zmiany kursu walutowego mogą być większe zatem rośnie też prawdopodobieństwo wzrostu kursu walutowego do poziomu, przy którym dalsze utrzymywanie kredytu walutowego przestanie być opłacalne. Natomiast jeżeli kredyt walutowy już zdążyliśmy zaciągnąć, wówczas analiza może się sprowadzać do obliczenia, według powyższej formuły, kursu walutowego W_n+1, a następnie porównania obliczonego kursu z aktualnym kursem rynkowym waluty. Jeżeli aktualny kurs rynkowy jest niższy niż wyliczona wartość W_n+1 wówczas dalsze utrzymywanie kredytu walutowego może być uzasadnione. Natomiast jeżeli aktualny kurs rynkowy byłby wyższy niż wartość W_n+1, wtedy po analizie sytuacji na rynku walutowym należałoby rozważyć przewalutowanie kredytu na PLN. Jednak w takiej sytuacji potrzebne będą dodatkowe obliczenia, ponieważ przewalutowanie po kursie wyższym niż kurs walutowy, po którym kredyt został zaciągnięty będzie wiązało się z nieco większym wzrostem raty kredytu wynikającym ze wzrostu kwoty pozostającej do spłaty w porównaniu z identycznym kredytem złotówkowym. Można wtedy obliczyć wysokość nowej raty, którą płacilibyśmy po przewalutowaniu na PLN, a następnie zsumować wartość wszystkich dotychczas zapłaconych rat kredytu walutowego oraz łączną wartość rat które zapłacimy po przewalutowaniu oraz porównać tak zsumowane raty z sumą rat które zapłacilibyśmy gdyby kredyt od początku był zaciągnięty w PLN. Podsumowanie Jak widać kredyt walutowy jest w pewnym sensie kredytem „trudniejszym” niż kredyt złotówkowy i wiąże się z potrzebą prowadzenia dodatkowych obliczeń i ciągłego analizowania sytuacji na rynku walutowym oraz oceny prawdopodobieństwa wzrostu kursu walutowego do poziomu przy którym kredyt walutowy przestanie być dla nas opłacalny. Granicę opłacalności kredytu walutowego można wyznaczyć też w inny sposób niż zostało to zaprezentowane powyżej. Wszystko zależy to od indywidualnego podejścia oraz umiejętności analitycznych i obliczeniowych. Można na przykład przyjąć zasadę, że kredyt walutowy przewalutowujemy natychmiast, gdy tylko kurs waluty obcej wzrośnie powyżej poziomu kursu walutowego po którym kredyt został zaciągnięty. Decydując się na kredyt w walucie obcej raczej należałoby unikać zaciągania kredytu walutowego na długi okres, ponieważ im dłuższy okres kredytowania tym większe prawdopodobieństwo, że w tym czasie kurs walutowy wzrośnie do poziomu przy którym rata kredytu walutowego (w przeliczeniu na PLN) będzie wyższa niż rata identycznego kredytu, gdyby był zaciągnięty w PLN. Ponadto przed podpisaniem umowy kredytowej dobrze jest zwrócić uwagę, czy w dowolnym momencie, gdy zajdzie taka potrzeba, będzie można bez problemu przewalutować kredyt na PLN. Zaciągając kredyt walutowy należy zostawić sobie też w budżecie pewną rezerwę na ewentualny wzrost raty kredytu spowodowany wzrostem kursu walutowego (lub stopy procentowej). Taka rezerwa ułatwi obsługę rat kredytu, gdyby okresowo wzrosły one w wyniku niekorzystnych zmian kursu walutowego.